
Sıhhatlı ve doğru beslenme, bir hayli sıhhat meselesinin önlenmesi için zorunlu olduğu kadar kemik yapısı için de ehemmiyetlidir. Özellikle kemik kırıklarının, genellikle ileri yaşta ortaya çıkan kemik erimesinin önlenmesi ve kemiklerin kuvvetlendirilmesi için kalsiyum, magnezyum, potasyum, Vitamin D, omega-3 bakımından zengin yiyecekler harcanması zorunludur. Memorial Diyarbakır Sağlık Kurumu Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Serdar Necmioğlu, sıhhatli kemik yapısı için doğru beslenme kaideleri hakkında bilgi verdi.
Güçlü kemikler için bebeklikte anne sütü ehemmiyetli
Kemikler de değişik dokular gibi canlı bir yapıya sahiptir. Yapısı, kollajen ismi verilen ve elastiklik sağlayan bir protein ile bu yapıyı sağlamlaştıran kalsiyum ve fosfattan oluşur. Yaş ilerledikçe, kemik erimesi ve kemik yoğunluğunun eksilmesi ciddi bir sıhhat problemi olarak ortaya çıkar. İleri yaşlarda kemiklerin sıhhatli olması için çocukluktan başlanarak doğru beslenmeye itina göstermek gerekir. Hatta bu gidişat anne karnında başlar. Annenin beslenmesi çocuktaki kemik yapısını da tesirler. Çocuğun kemik yapısının gelişimi için anne sütünün ehemmiyeti de tartışılmaz bir hakikattir.
15-30 yaş arası kemikleri kuvvetlendirmek gerekir
En iyi kemik yoğunluğu ve niteliği 15-30 yaşları arasında kazanılır. Bu yaşlar arasında kazanılan kemik niteliği, insanın gençliğinde çalışarak kazanıp bankaya yatırdığı para gibidir. İlerleyen yaşlarda, gençlik senelerinde edinilen nitelikli kemik yapısı kullanılarak daha dinamik ve sıhhatli bir hayat sürmek olası olur. Zira 35 yaşından sonra kemik kitlesi yavaş yavaş zayıflamaya başlar. Özellikle bayanlarda, östrojen hormonu menopozla beraber eksildiği için buna bağlı olarak kemikler de daha süratli zayıflama sürecine girer. Bundan dolayı genç yaşlarda beslenme, insanın tüm yaşamı süresince kemik sıhhatini etkileyecek neticeler doğurur.
Kalsiyum ve fosfor kemikler için bölmez ikili
Sıhhatlı kemikler için akla gelen ilk yiyecek grubu kalsiyum kapsayan yiyeceklerdir. Kalsiyumun yeterli ölçüde alınmadığında, beden kandaki kalsiyum balansını sağlamak için kemiklerdeki kalsiyumu kullanır. Kalsiyum zorunludur fakat tek başına yeterli değildir. Kalsiyumun değişik mineraller ve vitaminlerle beraber alınmasıyla oluşan sinerjik tesir, kemik niteliğini artırmada daha tesirli olur. Kemik sıhhati için kalsiyum alımı kadar emilimi de ehemmiyet taşır. Gıdalarla alınan kalsiyumun ancak yüzde 50’si emilir. Kalsiyum ve fosfor beraber çalışan ehemmiyetli iki mineraldir, fosfor ile kalsiyum birbirlerine denk ölçüde alındığında emilimleri çoğalır. Protein ve zorunlu minerallerin bedene yeterince alınabilmesi için ise et ve süt mahsulleri kumpaslı olarak harcanmalıdır. Kafein, fazla içki, sigara, obezite ve tuz, idrarla kalsiyum atılımını artırmaktadır. Yaşlılık yarıyılını sıhhatli bir biçimde geçirmek için bu yiyeceklerin olası olduğunca hudutlandırılması ehemmiyetlidir.
Kemikler için faydalı vitamin ve mineraller balanslı bir biçimde alın
Kalsiyum: Kemikler için lokomotiftir. Kalsiyum kapsayan yiyecekler; süt ve süt mahsulleri, soya fasulyesi, fıstık, ceviz, badem, lahana, brokoli, koyu yeşil yapraklı sebzeler, balık, kurutulmuş meyveler, kuru baklagillerdir.
A vitamini: Kemik gelişimine ve gelişmesine katkısı oldukça fazladır. A vitamini güzergahından zengin yiyecekler; turuncu renkli yiyecekler, süt, yumurta, balık, karaciğer, brokoli, kivi, erik ve incirdir.
Magnezyum: Kemik gelişimine katkı sağlar. Ktümörü baklagiller, yağlı tohumlar, arıtılmış edilmemiş hububat taneleri ve koyu yeşil yapraklı sebzeler ehemmiyetli magnezyum kaynağıdır.
Çinko: Sıhhatlı kemik gelişimi için zorunludur. Çinko kapsayan yiyecekler deniz mahsulleri, kırmızı et, mantar, ceviz, badem, fındık, fasulye, bulgur ve bezelye olarak sıralanabilir.
Potasyum: Kemikler için zorunludur. Günlük harcanması gereken potasyum ölçüyü 3,5 gramdır. Potasyumdan zengin yiyecekler; koyu yeşil yapraklı sebzeler, kabuklu patates, kuru kayısı, sakız ve somon balığı, yoğurt, avakado.
D vitamini: Kemik sıhhati için ehemmiyetlidir; balık yağı, süt ve süt mahsulleri, morina balığı yağı, sardalya, uskumru, somon, ton balığı, yumurta sarısı, tereyağı, yulaf ezmesi gibi yiyeceklerde D vitamini bakımından zengindir.
K vitamini: Kemik arkadaşıdır; yeşil yapraklı sebzeler, ıspanak, bürüksel lahanası, maydanoz, şalgam, pancar yaprağı, bamya, marul, brokoli, kuşkonmaz, hububatlar, tereyağı, peynir, yumurta, karaciğer, soya fasulyesi, yeşilçay, kivi, yaban mersini, kuru erik, havuç K vitamini kapsayan yiyecekler arasındadır.