Dünyada 7.6 milyar insan yaşıyor, 2 milyar insan noksan besleniyor, 815 milyon insan açlık hududunda, 700 milyon birey obez ve dünyanın en büyük meseleyi “Açlık ve Fazla Kiloluluk!”
Küresel Beslenme Endeksi, dünyada obezitenin çoğalışının noksan beslenme oranını tetiklediğini ortaya koyuyor. Rapora göre Avrupalıların çoğu kilolu ve Türkiye de bu meseleyi yaşayan ülkeler arasında yer alıyor.
Endeks, Hollanda merkezli Beslenmeye Ulaşım Vakfı tarafından yayımlanıyor ve Endeksin oluşturulmasında dünyanın ehemmiyetli sıhhat teşkilatlarının bilgileri kullanılıyor.
Dünya Sıhhat Örgütü’nün WHO obeziteyi bir salgın olarak kabul ettiği ve dünyadaki en tehlikeli 10 gidişattan biri olarak bülten ettiği günümüzde neden şişmanladığımızı Obezite ve Metabolik Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Kaplan Baha Temizgönül şöyle anlattı: “Obezite, yediğimiz yiyeceklerden alınan enerjinin, günlük etkinliklerimiz esnasında harcadığımız enerjiden fazla olması ile tetiklenen bir süreçtir. Bu surattandır ki yüksek kalorili, yanlış beslenme ve hareketsiz hayat stili obezite riskini çoğaldırır. Obezite erkeklerde bel etrafının 102 cm’den, bayanlarda ise 88 cm’den fazla olmasıdır. Beden kitle indeksi 30′ un üzerinde olanlar obez olarak kabul edilir. Bir misalle söylemek gerekirse 160 boyunda bir birey 77 kilodan fazla ise obezdir. Noksan beslenme, karbonhidratların proteinlerin, yağların, suyun ve minerallerin, vitaminlerin yeteri kadar harcanmaması neticeyi, beden dokuları muntazam yapılanamaz bu vaziyet obeziteyi artırır”.
Atıştırma aşinalığına dönüşen yeme tutumları
Acaba yerken, gerçekten aç olduğumuz için mi yiyoruz?
Obezite sebeplerinden biri olan duygusal yeme alışkanlığına da dikkat sürükleyen Op. Dr. Temizgönül, can kasveti, atıştırma alışkanlığına dönüşen yeme tutumlarında ki ipuçlarına değinerek şöyle konuştu: “Duygusal yeme tutumu, genellikle can kasveti, yeis gibi bir hadise ile irtibatlıdır. Burada birey, bazı besinleri fazla ölçülerde harcamayı seçer, sanki bu yiyeceğe karşı doymak öğrenmez bir iştah sezer. Sonra da yeme tutumunu genellikle kabahatlilik duygusu izler. Gerçekten acıkan bir birey az ölçüde de olsa bir şeyler yedikten sonra tokluk hissi belirmeye başlar. Duygusal yeme tavrından sakınmak için alınacak ihtiyatlar mevcuttur. Bunlardan en kolayı sık ve kumpaslı öğünlerle beslenmeye çalışmaktır. Öğün sıçramamak ehemmiyetlidir. İş yoğunluğundan dolayı uzun saatler süresince yemek yiyemediğimiz zaman, deyimi caizse kurt gibi aç bir biçimde yemek yemek, hepimizin başına gelmiştir. Burada unutulmaması gereken tokluk hissinin hemen idrak edilemediğidir. Ne kadar süratli ve çok besin harcanırsa tokluk hissi geç geleceği için, lüzumdan fazla yemek harcanır. Tabi ki bu miktarsız yemekler de bizlere fazla kilolar olarak geri döner. O surattan öğün sıçramadan, yavaş ve sık çiğneyerek beslenmeyi öneriyoruz. Lifli, protein ve mineral istikametinden zengin yiyecekler, harcandıktan sonra uzun müddet tok meblağ. Ceviz ve kinoa gibi lif istikametinden de zengin besinleri, salatalarımıza az ölçüde ilave etmek, bir sonraki öğünde yeme ölçümüzü eksilteceklerdir. Bunlar hepimizin alabileceği kolay tedbirlerdir. Fakat duygusal yeme tutumunun esasında uyuyan meseleler ne kadar büyükse bunu hakimiyet etmek o kadar güç olmaktadır. Bu surattan yedikten sonra pişmanlık duygusu ile yaşamak yerine bir psikolog ile görüşmek gerekir”.
Kısıtlayıcı operasyonlar
Op. Dr. Temizgönül; hareket beceriyi eksilmiş, dizlerde fazla kilodan dolayı meseleler yaşayan, metabolik sistemi bozulmuş obez şahısların ise cerrahi usullere müracaat etebilir diyerek şöyle konuştu: “Obezite cerrahisini öteki alternatiflerden netice alınamadığında ya da sıhhat vaziyetinizin seri kilo vermenizi gerektirdiği ciddi vaziyetlerde düşünülmesi gerekir. Obezite cerrahisi; kısıtlayıcı ve emilim eksiltici operasyonlar olarak iki gruba parçalarlar. Kısıtlayıcı operasyonların başında Tüp Mide Operasyonu gelmektedir. Kısıtlayıcı operasyonlarda mide hacmi küçültülerek besin ve dolasıyla kalori alımı eksiltilir. Emilim eksiltici operasyonlarda ise besinin ince bağırsaklardan geçen mesafesi kısaltılır, yiyeceklerden alınan kalori ölçüyü eksiltilmektedir. Emilim eksiltici operasyonlar ise Mide Baypasları ve SADI Duodenal Switch operasyonudur. Her operasyon herkese uygun olmadığı için alternatiflerin şahsileştirilmesi gerekir. Obezite cerrahisi olanlarda diyabet kaynaklı meselelerin %92’sinin eksildiği, kalp ve damar hastalıklarından kaynaklanan meselelerin ise %59 eksildiğini gösteren bilimsel yayınlar mevcuttur. Bu surattan obezite cerrahisi, şeker hastalığı operasyonu olarak da anılmaktadır. Netice olarak obezite günümüzde salgın ebada erişmiş olmasına karşın, alınan tedbir ve uygun rehabilitasyonlar ile önlenebilen bir süreçtir”.
