Tansiyon hastası olmasalar dahi bitkinlikten bulantıya, çarpıntıdan bayılmaya kadar varan günlük yaşamlarını ve yaşam niteliklerini etkileyebilen meseleler yaşayabiliyorlar. Peki, düşük tansiyonla yaşamanın gizemleri neler? Acıbadem International Sağlık Kurumu Kardiyoloji Uzmanı Dr. Yeşim Yılmaz Can bu şahıslara müteveccih genel ve acil gidişatlardaki yapabilecekleri mevzusunda tekliflerde bulunuyor.
Genel tedbirler
Bol su için: Günde 8-10 su kadehi su içmeye çalışın. Su tüketimini gün içine yayın. Özellikle sıcak havalarda buna daha çok dikkat edin. Su harcamak kan hacmini çoğaldırarak, tansiyonun düşmesine mani olacaktır.
Tuz tüketimini çoğaldırın: Çok iyi öğrenilir ki, yüksek tansiyon hastalarında tuz kısıtlaması önerilir; zira tuz bedende su yakalanmasına neden olarak kan tazyikini yükseltir. Bunun tersi de doğrudur: Düşük tansiyonlu şahıslar da tuz alımını çoğaldırarak, tansiyonlarının azıcık daha yüksek izlemesini sağlayabilirler. Klasikte önerilen günlük tuz tüketimi 1 çay kaşığı kadardır. Tansiyonu düşük olanlarda ise lüzuma göre, tuz tüketimi günde 2,5-3 çay kaşığına yükseltilmelidir.
Uzun vakit ayakta durmaktan kaçının: Uzun vakit ayakta ve özellikle de hareketsiz, kalmak kanın bacaklarda göllenmesine, kalbe az kan dönmesine, kalbin pompaladığı kan ölçüsünün eksilmesine ve dolaysı ile de kan tazyikinin düşmesine neden olur.
Kademeli doğrulun: Yataktan kalkarken veya uzun vakit oturduktan sonra ayağa kalkarken seri etmeyin. Evvel oturarak, bacakları hareket ettirerek bedenin tansiyonu tertip etmesine zaman verin.
İçkiyi az kullanın: İçki damarları rahatlattığı için tansiyonu düşürecektir. Ayrıca bazı içkiler idrar çıkışını da çoğaldırdığı için bedeni susuz vazgeçer. Bu sebeple içki harcıyorsanız hudutlu olmaya ve yanında bol su almaya itina gösterin.
Sıcaktan kaçının: Sıcak hava, sauna-hamam gibi sıcak etraflar, sıcak duş, çok sıcak yakalayacak biçimde giyinmek… Bunlar damarlarınızı hafifleterek ve aynı zamanda terle bedenden akışkan kaybına neden olarak tansiyonunuzu düşürür.
Göğsünüzü, boynunuzu, belinizi sıkacak şekilde giyinmeyin: Korse gibi göğsünüzü sıkan elbiseler göğüs içindeki tazyiki çoğaldırarak; beli sıkan elbiseler bacaklardan kanın rahat dönmesine mani olarak kalbe dönen kan ölçüsünü eksiltebilir. Boynu sıkan kravat, sıkı yakalı elbiseler de kısmen beyne kanın rahat gitmesini yasaklayarak ve bazen de şah damarına baskı yapıp doğrudan tansiyonu düşürerek negatif etkilerler.
Tazyikli çoraplar giyin: Lüzuma göre değişik tazyiklerde ve uzunluklarda satılan bu çoraplar bacakları sıkı sararak kanın bacaklarda göllenmesine mani olur, dolayısı ile de kanın kalbe dönmesini basitleştirir. Özellikle uzun vakit ayakta kalacağınızı bildiğiniz gidişatlarda ya da varis meseleniz varsa bunlarda çok fayda görebilirsiniz.
Ikınma eşi hareketlerden kaçının: Öksürük krizi, yüksek ağırlık kaldırma, güçlü üfleme balon şişirme, üflemeli müzik aletleri vs., ıkınma gibi hareketler de göğüs içindeki tazyiki çoğaldırarak, kalbe kanın dönüşünü eksiltir ve kan tazyikini düşürebilir.
Yatağınızın baş kısmını rakımın: Yatağınızın baş kısmını 10-15 cm kadar yükseltmek, beyne ve böbreklere kan akımını etkileyen bazı kompleks mekanizmalar ile düşük kan tazyiki ve buna bağlı yakınmalarda iyileşmeye neden olur. Burada ehemmiyetli olan yalnız başı değil, gövdenin üst kısmını yükseltmektir.
Ağır egzersiz yapmayın, ama kesinlikle egzersiz yapın: Özellikle ağırlık kaldırmak ve uzun süreli ağır egzersizler yapmaktan kaçının; bunlar tansiyonunuzu düşürebilir. Bununla beraber hareketsiz kalmak da kondisyon kaybına ve tansiyon düşmesine yol açar. Gün içinde muhtemel olduğu kadar etkin ve ayakta olmak, bedenin tansiyon dengeleyici mekanizmalarının iyileşmesine destekçi olur. Ayrıca adale kitlesini çoğaldırmak da adalelerin damarlara masaj tesirini çoğaldırarak kan dolaşımını, kanın kalbe dönüşünü iyileştirir. Adale kitlesini çoğaldırmak için yüksek ağırlıklar kullanmak yerine, düşük ağırlıklarla çok tekerrürlü çalışmak daha uygun olacaktır.
Sık sık ve azar azar yemek yiyin: Çok ölçüde yemek yemek bedenin kan akışını sindirim sistemine yönlendirerek tansiyonu düşürür ve beyne giden kan akışını eksiltir.
Kullandığınız ilaçları ve yardımları gözden geçirin: Kullanmakta olduğunuz pek çok ilaç ve nebatsal destekler, hatta marketten aldığınız nebat çaylarının dahi tansiyonu düşürücü tesiri olabilir.
Konutta uzun süreli ayakta durma egzersizleri yapın: Şayet özellikle uzun vakit ayakta kalmaya tolere edemiyorsanız ya da ani ayağa kalkmalarda göz karaması yaşıyorsanız ve yukarıyadaki ihtiyatlara karşın şikayetler sürüyorsa konutta alıştırma egzersizleri çok bereketli olabilir. Her gün günde iki kere olmak üzere bir duvara dayanarak ayakta durun; ilk başta tolere edebildiğiniz vakit ile 5-10 dakika başlayıp, yavaş yavaş çoğaldırarak günde iki kere 30 dakikaya kadar çoğaldırın. Ayakta durduğunuzda bayılmaya kadar varan şiddetli şikayetleriniz varsa bu alıştırmayı lütfen konutta yalnızken yapmayın. Düştüğünüzde hasar görmeyeceğiniz bir civarda çalışın.
Hekime müracaat etin: Şikayetleriniz günlük hayatınızı etkileyecek kadar şiddetli ve sıksa, kendi başınıza baş edemediyseniz kesinlikle bir hekime müracaat etin. Hekiminiz belki anemi, vitamin-mineral yetersizliği, hormonal bozukluklar gibi bazı meseleleri tespit edip rehabilitasyon ederek destekçi olabilir. Veya kan tazyikini yükselten ilaçlar ya da destekler kullanmanızı uygun bulabilir.
Acil Tedbirler
Tansiyon düşmesine ait yakınmalar başladı ise alttakileri uygulayın. Unutmayın; ne kadar erken müdahale ederseniz o kadar iyi netice alırsınız.
– Ayakta iseniz oturun ya da daha iyisi çömelin.
– Oturabilecek gidişatta değilseniz bacaklarınızı çapraz yaparak bacak, kalça ve karın adalelerinizi sıkın, ellerinizin parmaklarını kıvırıp kanca gidişatına getirin, birbirine geçirerek kenetleyin ve ayırmaya çalışır gibi iki yana çekin. Şikayetler geçinceye dek birkaç kere bu manevraları yineleyin.
– Sert bir kahve ya da çay için.
– Bol soğuk su için.
– Şikayetler şiddetli ise, yukarıyadaki tekliflere karşın sürüyorsa uzanın, bacaklarınızı altına takviye koyarak rakımın.
,
