Yürümede balanssızlık, yüzde sızı, kulak çınlaması, burun tıkanıklığı ya da burun akıntısı gibi bulgular, kafa tabanı urlarından kaynaklanabiliyor. Sezilen rahatsızlıkların değişik hastalıklarla karıştırılması ve kafa tabanı urlarının erken yarıyılda bulgu vermemesi ise teşhisi geciktirebiliyor. Memorial Şişli Sağlık Kurumu Beyin, Asap ve Omurilik Cerrahisi Bölümü’nden Prof. Dr. Gökhan Akdemir, kafa tabanı urları ve rehabilitasyonları hakkında bilgi verdi.
Her yaşta ortaya çıkabilir
Kafatasının gözetmesi altında bulunan beyin, kafatasının alt kısmındaki deliklerden, asaplar ve omurilikle dışarıya doğru ilerleyerek, işlevlerini yerine getirmektedir. Kafatası denilince daha çok üst kısım anlaşılmakla beraber; burun, göz, kulak ve omuriliğe doğru inen bir yapısı da bulunmaktadır. Asaplar, damarlar ve omuriliğin bulunduğu bu bölgede ortaya çıkan rahatsızlıklar, gerek anatomik gerekse bölgesel açıdan karışık hastalıklardır. Her yaşta görülebilen kafa tabanı urları, çocukluk çağında kraniofarenjiom, 30-40’lı, bazen de 50’li yaşlarda hipofiz urları, menenjiomlar ve Schwannom biçiminde ortaya çıkmaktadır.
Bu bulguları önem verin
Genellikle iyi mizaçlı olan kafa tabanı urları, gelişim sürati yavaş olduğu için erken yarıyılda genellikle bulgu vermemektedir. İlerleyen yarıyılda özellikle yüzde şiddetli sızı ile ortaya çıkan kafa tabanı urları;
– Çift veya flu görme
– Duyma kaybı veya kulakta çınlama
– Burunda akıntı veya tıkanıklık
– Yürümede balanssızlık gibi bulgular verebilmektedir.
Sezilen rahatsızlıklar, değişik hastalıklarla karıştırılabilmektedir. Hastalar bu şikayetler ortaya çıktığında ilk olarak göz ya da kulak burun boğaz hekimlerine müracaat etmektedir. Kapsamlı bir nörolojik tetkikin ardından Bilgisayarlı Tomografi BT, beyin tomografisi ve MR gibi radyolojik muayenelerin ardından teşhis konulabilmektedir.
Kir ve benleri önem verin
Kafa tabanı urları arasında özellikle Schwannom’a ait nörofibromatozis isimli hastalıkta genetik geçişin tesirli olduğu öğrenilmektedir. Genellikle beyin, kulak ve etraf asaplarda gelişim gösteren Schwannom urları bulunan hastalarının ciltlerinde et beni gibi yaygın benler ya da sütlü kahve gibi büyük kirlere sık tesadüfülmektedir.
İleri teknolojiyle operasyonlar daha tehlikesiz
Kafatasının alt kısmında ortaya çıkan urlar, anatomik olarak güç bir bölgede olduğundan uzman ellerde rehabilitasyon edilmesi gerekmektedir. Hastalık beynin kabuğunda olduğunda, kafatası kubbesi kaldırılarak bu kısma erişilebilmektedir. Ancak mesele kafa tabanında olduğunda yukarıyadan alta yol kat etmek beyinde istenmeyen tesirlere neden olabilir. Teknolojinin ilerlemesiyle endoskopik olarak kafa tabanı urlarına; burundan, gözlerin arasından, kulağın içinden, boyun kısmından ve geniz bölgesinden beyne hasar vermeden girilebilmektedir. Koku alma, görme ve surat hareketleri gibi asapların cerrahi harekât sırasında zarar görmemesi için operasyonlarda güvenliği üst seviyeye taşıyan nöromonitörizasyon ve nöronavigasyon gibi ileri teknolojilerden yararlanılmaktadır.
Bazı vaziyetlerde ek rehabilitasyon gerekebiliyor
Operasyonla alınan kafa tabanı urları genellikle iyi mizaçlı olduğundan ek rehabilitasyona fazla gereksinim dinlenmemektedir. Ancak kafa tabanının derinliklerinde yer alan bazı yaradılışlarda, misalin ana şahdamarı bölgesinde yer alan urlarda Gamma knife, cyber knife ve LINAC rehabilitasyonu uygulanabilmektedir.
